De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.
Wiebes doet greep in SDE kas van 680 Miljoen euro
We beginnen deze blog met toch wel een zeer opmerkelijk nieuwsfeit, die wij met jullie willen delen. Deze week kwam naar buiten dat afgelopen voorjaar minister Eric Wiebes van Economische zaken en Klimaat een bedrag van 680 miljoen euro uit de pot voor de SDE-regeling had overgeheveld naar algemene middelen. Hoewel er vooralsnog voldoende geld overblijft om aan alle verplichtingen te kunnen voldoen, zal dat na een volgende greep in de kas van dezelfde omvang niet meer het geval zijn. De Kamer wil een harde een harde toezegging van de bewindspersoon dat dit niet nog eens gebeurt. Maar die belofte wilde Wiebes niet geven. Zijn argument was dat hij niet voor zijn opvolgers kan beslissen. Ergo het blijft gewoon mogelijk om middelen uit de SDE-pot voor andere doeleinden te gebruiken, wat toch op zijn minst zeer opmerkelijk is. Wij vinden dit een zeer kwalijke zaak.
Terugblik op de afgelopen week
Het was een rustige week op de gas en elektriciteitsmarkten. Lage volatiliteit op de day ahead markten en rust op de onbalansmarkt kenmerkte deze week.
De daggasprijs bleef de afgelopen week op hetzelfde niveau, grofweg tussen 13,25 en 13,55 €ct/m3. Woensdag liep de prijs op richting 14 €ct/m3 doordat olie, steenkool en emissierechten omhoog trokken. De Nederlandse gasvraag is n november tot nu toe 21% lager ligt dan vorig jaar. Dit heeft vooral te maken met de bovengemiddelde temperaturen en in mindere mate met de maatregelen die gelden om de verspreiding van het coronavirus te bestrijden. Er is weliswaar minder gasvraag vanuit horeca, musea en theaters, maar de stijgende residentiële energievraag vanuit de thuiswerkers staat hier tegenover. Afgelopen maart zorgden de maatregelen nog voor een vraaguitval van 9%. De daggasprijs kelderde toen ook door het forse LNG-aanbod, dat in maart 2020 ca. 27% hoger lag dan in maart 2019. Als we oktober 2020 vergelijken met oktober 2019 dan is er juist sprake geweest van een afname van 40% qua LNG aanlandingen in Nederland. De tweede ‘lockdown’ kent dus een andere vraag-aanbod-dynamiek dan de eerste.
Afgelopen dinsdag werden de hoogste APX-prijzen van de week genoteerd door de afwezigheid van noemenswaardige windproductie. De gemiddelde dagprijs was 48,05 €/MWh en bij het vallen van de avond liepen de uurprijs op tot bijna 80 €/MWh. De rest van de week was eenzelfde prijspatroon te zien, met enkel een paar prijspieken in de vroege avond. De uurprijzen speelden verder grotendeels in een bandbreedte tussen 30 en 50 €/MWh.
Het grote nieuws in energieland was niet de verkiezing van Joe Biden tot president van de Verenigde Staten. Maandag veerden de markten vooral op door de positieve testresultaten van het door Pfizer ontwikkelde coronavaccin. Een vlotte ontwikkeling en uitrol van een veilig, succesvol vaccin geeft investeerders en handelaren vertrouwen in economisch herstel. De beurzen sloten die dagen met grote winsten en ook de energiemarkten weerspiegelden het positieve sentiment. Voor olie stond de prijs woensdag zelfs voor het eerst in twee maanden weer even boven 45 $/vat en emissierechten krabbelden op tot 27 €/ton, bijna 3,5 € hoger dan 1,5 week geleden. Steenkool werd ook mee omhoog getrokken en stond woensdag met 55,5 $/ton ook ruim 2 $ hoger dan aan het begin van de week.
Vooruitblik komende weken
De verwachting voor de korte termijn zetten we op stabiel tot licht dalend. De prijs van gas op dag basis ondervindt de meeste invloed van temperatuur en wind, en op dat vlak zien we iets ruimte naar beneden. Temperaturen tot 15 graden Celsius en wind tot kracht 5 Beaufort; een mix waarbij gasgestookte elektriciteitscentrales minder hard aan het werk zijn. Een opwaartse invloed kan uitgaan van de termijncontracten voor gas, en dan met name het voorste maandcontract (dec’20). In de afgelopen week hebben we gezien dat positief sentiment bij olie, steenkool en emissierechten kan zorgen voor oplopende gasprijzen. Als dit sentiment aanhoudt dan houdt dit een bodem onder de daggasprijs. De komende twee weken worden 22 LNG-leveringen verwacht in West-Europa. Daarmee komt het november-totaal op 44, nog steeds 50 (!) minder dan het maand-totaal van vorig jaar. Stabiele APX-prijzen verwacht Bij de APX-prijzen zorgt hogere windproductie vrijwel altijd voor ruimte omlaag. Op weekdagen verwachten we daarom een gemiddelde dagprijs tussen 30 en 40 €/MWh, en op weekenddagen tussen 25 en 35 €/MWh. In omliggende landen als Frankrijk, België en Duitsland is de aanbodzijde ook prima in orde door de goede beschikbaarheid van kerncentrales, waterkrachtcentrales en windparken.
Voor de lange termijn handhaven we onze verwachting op onzeker.
De LNG-leveringen beginnen weer aan te trekken. In oktober ontving Europa slechts 5,7 miljard m3 aan vloeibaar gas, de kleinste hoeveelheid sinds september 2018. Echter, vanuit de VS sijpelen berichten door dat de LNG-terminals recordhoeveelheden gas aangeleverd krijgen dat verscheept mag worden. Nu de Europese en Aziatische prijzen weer naar elkaar toe bewegen, is de verwachting dat we de komende maanden voldoende Amerikaanse leveringen ontvangen om de prijzen niet verder op te laten lopen. Ook begint de vaarroute tussen Rusland en Azië, via de Oost-Siberische Zee, dicht de vriezen waardoor de route naar Europese havens aantrekkelijker wordt.
De oplopende prijzen die we de laatste dagen zagen, hadden weinig te maken met fundamentele signalen dat er iets in de vraag-aanbod-situatie veranderd was. Er sprak vooral hoop uit, en het is de vraag of die hoop voldoende is om het huidige prijspeil te handhaven. De komende maanden wordt in ieder geval meer duidelijk over het voorgenomen klimaat- en energiebeleid van toekomstig president Biden. Het directe prijseffect op de Europese gas- en elektriciteitsprijzen is naar verwachting minimaal, maar we hebben al eerder gezien dat oplopende beurzen en olieprijzen wel een indirect effect uitstralen.
