Marktupdate week 45: Geen extra gas uit Rusland.

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

Pompstation

Terugblik op de afgelopen week

Gas eurcent/m3	03 nov	10 nov	Elektra in Euro/MwH	03 nov	10 nov
TTF Daggas	65,06	96,00	OTC Base Dec 21	166,10	220,00
TTF Dec 2021	68,50	92,50	OTC peak call 22	131,00	156,00
TTF call 22	45,45	54,30	OTC base call 22	113,00	139,00

Grote prijsstijgingen gas.

Iedereen keek deze week naar Poetin of hij extra gas zou sturen naar Europa per 8 November, zoals aangekondigd. Er bleek echter nauwelijks extra gas door de leidingen gestuurd te zijn, sterker nog de gasaanvoer was minder dan de week ervoor. De Russische export via de Yamal leiding is niet hervat per 8 november zoals eerder door president Poetin aangekondigd. Integendeel: de aanvoer is sinds begin de maand juist lager, met slechts gemiddeld 7 mln m³ gas per dag. Maandag kwam daar het bericht overheen dat Gazprom voor de maand december slechts 30 mln m³ per dag transportcapaciteit geboekt voor deze leiding, waar 87 mln m³ mogelijk was. En dinsdag berichtte de BundesNetzAgentur (=de Duitse ACM) dat de licentie aanvraagprocedure voor NordStream2 is stilgezet omdat de juridische constructie niet conform de Duitse regels is. De operator moet namelijk een in Duitsland gevestigde entiteit zijn, terwijl dit in de aanvraag een Zwitserse entiteit is. Voor zover dit niet al genoeg slecht nieuws was, werkte het weer ook niet mee: het is koud deze week en er is weinig wind, dus het gasverbruik in Noordwest Europa was fors. Het positieve nieuws was dat er veel LNG in het net gepompt werd. Zowel in de UK, Zeebrugge als op de Gate terminal veel LNG tankers lossen: op Gate deze week 2 tankers, in Zeebrugge 1 en in de UK 2 of 3. Al deze berichtten tezamen veroorzaakten een extreme gasstijging in een paar dagen tijd. De decemprijzen tikte even weer de 100 ct/m3 aan. Dankzij wat minder koud weer, meer wind en de goede aanvoer vanuit LNG raakten gisteren in de loop van de middag de gassystemen in overschot en leidde dit tot een beperkte prijsdaling. Gisteren rond 17uur stond dec21 nog op 96 ct/m³, vanochtend (donderdag) opent de markt rond 90 ct/m³. In deze stroom van berichten viel een nieuwe forse aardbeving in Groningen niet eens op, terwijl aardbevingen als deze de bereidheid verlagen om tijdelijk meer gas uit het Groningerveld te halen.

De situatie van de gasopslagen blijft zorgelijk. De meeste dagen deze week is er gas onttrokken aan de opslagen door de hogere vraag vanwege kou en meer elektriciteitsproductie uit gas. Dinsdag ruim 50 mln m³ en gisteren ca 25 mln m³. De vulling is licht gedaald naar 66%. In Duitsland is de vulling in de afgelopen 2 weken met 3% gedaald van 65% naar 62%, en er is nog niks bijgevuld in de voorraden van Gazprom. De kortetermijncontracten bij elektriciteit volgden zoals gebruikelijk de prijsbeweging op de gasmarkt en zijn ook ca 30% hoger dan een week geleden. Baseload december handelde gisteren einde dag op 220 €/MWh. De steenkoolprijs ondersteunt de prijsontwikkeling, zo is de december prijs in Duitsland ook 195 €/MWh

De EPEX dagvooruitmarkt werd afgelopen week bepaald door de hoge grondstofprijzen en de lage windkracht, en was dus gemiddeld hoog. Vanaf maandag noteren de uurprijzen tussen 160 en 300 €/MWh, daar waar het afgelopen weekend nog tussen 80 en 200 €/MWh was. Voor vandaag en morgen is er meer wind voorspeld, maar zijn er evengoed hoge EPEX prijzen door de hoge gasprijs.
De onbalans is sinds afgelopen weekend erg onrustig door de weersomstandigheden. De prijsspike zijn vooral omhoog door tekorten, regelmatig tot boven 600 €/MWh en soms tot 45 minuten achtereen. Vooral gisteren en dinsdag was er vaak een tekort op de markt. Opvallend is dat Tennet in deze omstandigheden maar eenmaal noodvermogen heeft afgeroepen, namelijk dinsdagochtend van 6:30-7:15 uur tegen een prijs van 480 €/MWh, relatief laag dus.

De langetermijncontracten gas en elektriciteit staan vooral onder invloed van de korte termijn. De andere grondstofprijzen hebben minder invloed. Weliswaar is de steenkoolprijs ook opgelopen afgelopen week van 106 naar 113 $/ton voor leveringsperiode 2022, maar dit is veel minder dan de gas- en elektriciteitsprijzen. Ook de prijs van CO2 emissierechten gestegen. De prijs was een maand lang stabiel rond 60 €/ton, maar zette de stijging van mid vorige week door naar 68 €/ton voor leveringsmaand dec22. Dit lijkt een vertraagde reactie op de afspraken op de klimaattop in Glasgow. De dominante reactie op de uitkomst van de top was ‘teleurstellend’. Vooral dat het steenkoolgebruik ‘geleidelijk verminderd’ zal worden was een grote tegenvaller. China en India blokkeerden het woord ‘uitfaseren’. Wellicht dat de markt verwacht dat langer gebruik van steenkool tot hogere EUA prijzen moet leiden. Enigszins off-topic van dit marktnieuws is de afspraak dat in 2040 geen auto’s met verbrandingsmotoren in auto’s meer verkocht mogen worden.

We zagen afgelopen week forse stijgingen van de lange termijn gas- en elektriciteitsprijzen: gas voor 2022 +9 ct/m³ en 2023 +2 ct/m³, elektriciteit OTC base 2022 +26 €/MWh en 2023 +8 €/MWh. Dit betekent een verbetering van de sparkspreads voor WKK en licht stijgend voor gascentrales. De darkspread voor kolencentrales is record hoog.

Vooruitblik komende weken

Het weer zal komende week wisselen: komende dagen meer wind en zachter, vanaf maandag wordt het kouder met minder wind. Het lijkt erop dat de kou ruim een week aanhoudt. De LNG aanvoer blijft komende weken goed: er worden tot eind deze maand nog 5 LNG tankers verwacht op Gate, 4 in de UK en 2 of 3 in Zeebrugge. De huidige gasprijs hier is interessant voor LNG producenten in Rusland en de Arabische landen. LNG in Azië handelt op ca 105 ct/m³ voor januari en februari 2022 en 45-50 ct/m³ voor alle resterende maanden in 2022. De LNG prijs van de voorste maanden lijkt meer beïnvloed te worden door de situatie in Europa dan door vraag en aanbod in Azië zelf. De gasprijs in de VS (Henry Hub) is nog rond 15 ct/m³.

Het lijkt intussen ijdele hoop dat Rusland zijn exporten op korte termijn zal opvoeren. Dat betekent dat een forse prijsdaling van de daggasprijs en de gasprijs voor de frontmaanden zeer onwaarschijnlijk is. Er is vanaf vandaag tot en met zondag voldoende aanbod voor vulling van voorraden, wat ongetwijfeld tot wat prijscorrectie omlaag leidt. Vanaf maandag is te verwachten dat de vraag sterk toeneemt, wat opwaartse prijsdruk betekent.

De grote onzekerheid blijft nieuws over Nordstream2. Je zou verwachten dat de kritische voorraadsituatie in Duitsland ertoe leidt dat de betrokken partijen bij het goedkeuringsproces de formele issues die de BundesNetzAgentur heeft geconstateerd snel op proberen te lossen. Ieder nieuws hierover werkt als een joker op de daggasprijs en de prijs voor de frontmaanden gas en elektriciteit.

De meest bepalende factor komende week blijft het nieuws over NordStream2. De lange termijnprijzen zullen dus vooral de richting van de korte termijnprijzen gedempt volgen.
Verder blijft de situatie dat de WKK sparkspread voor de lange termijn goed zijn. De trendlijn in de lange termijn gas- en elektriciteitsprijzen is duidelijk omhoog.