Marktupdate week 20: Import Russisch gas stopt in 2027?

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

Brussel wil dat alle Europese import van gas en olie uit Rusland stopt per 2027. Ondanks doorlopende kritiek van Hongarije en Slowakije komt de Europese Commissie volgende week met wetsvoorstellen die het afsluiten van nieuwe gascontracten met Rusland verbiedt en die de lopende contracten per 2027 beëindigt. Russisch gas maakt nu nog zo’n 13% uit van alle gasimport van de EU. Hiermee wil Europa voorkomen dat er miljarden per jaar naar Rusland stromen, waarmee Rusland de oorlog met Oekraïne deels financiert.

De gasmarkt reageerde afgelopen maandag rustig op dit nieuws. Er lijkt een steeds groter aanbod aan LNG te komen, waardoor er weinig onzekerheid heerst over voldoende levering in toekomstige jaren. Bovendien is men vorige week begonnen met de voorbereidingen voor een derde LNG-terminal in Nederland. Deze terminal zou in Zeeland komen en een jaarlijkse overslagcapaciteit hebben van 5,5 tot 7,5 miljard kuub gas. Dit staat gelijk aan zo’n 25% van het huidige jaarlijkse gasverbruik in Nederland. De andere hubs in Nederland hebben een capaciteit van 16 miljard (Gate Terminal op de Maasvlakte) en 8 miljard (EemsEnergyTerminal) kuub per jaar. Ook werkt de Gate Terminal aan het vergroten van de capaciteit naar 20 miljard kuub per jaar, wat in Q4 2026 gereed moet zijn.

Het bijvullen van de Europese gasvoorraden ligt momenteel op een niveau dat we in eerdere jaren ook zagen. Echter, de voorraden zijn nu zo’n 20 procentpunt minder gevuld dan vorig jaar rond deze tijd van het jaar. De Europese voorraden waren op 14 mei gevuld voor iets meer dan 43%. Nederland loopt hierin enigszins achter met een vulgraad van 29%. Desalniettemin vult Nederland de afgelopen weken procentueel gezien meer bij dan gemiddeld in Europa. Het lijkt er daarom op dat Nederland langzaam met een inhaalslag start, maar het is onzeker of de vuldoelen op tijd gehaald zullen worden.

Het geeft daarom enige rust dat de vuldoelen hoogstwaarschijnlijk verlaagd zullen worden. De volgende ronde van gesprekken staat gepland voor begin juni. Indien de uitkomsten hiervan positief zijn, zou in juli definitief de knoop doorgehakt kunnen worden om de vuldoelen naar beneden bij te stellen. Dit zou direct in 2025 ingaan. Alle partijen lijken het er namelijk over eens dat er geen externe invloed op de markt uitgeoefend moet worden over wanneer er gas moet worden gekocht. Dit biedt enig perspectief, al zullen de voorraden nog steeds aanzienlijk moeten worden bijgevuld.

Op 14 mei is de grens gepasseerd met 200 negatieve EPEX-uren. In 2024 gebeurde dat op 17 juni. Op 11 mei tussen 13:00 en 14:00 uur heeft de EPEX zelfs een prijs van -350 €/MWh laten zien. De oorzaak hiervan is het zonnige weer, samen met het feit dat het vermogen aan zonne- en windenergie steeds verder groeit, terwijl de stroomvraag nagenoeg gelijk is gebleven. Vorige week kwam het aandeel hernieuwbare energie uit op 73%, een van de hogere scores tot nu toe. Hiervan werd een deel geëxporteerd naar andere landen om daar aan de elektriciteitsvraag te voldoen. Op zonnige dagen hoeven er tijdens de middaguren in ons land daarom nagenoeg geen gascentrales te draaien om elektriciteit op te wekken.

Het onderhoud aan de Noorse gashubs gaat ook komende twee weken stug verder en eindigt begin juli. Vervolgens volgt er nog een periode met onderhoud van begin augustus tot eind september. Indien er onvoorziene omstandigheden zijn waardoor er meer uitval is dan gepland, kan dit een opstuwend effect hebben op de prijzen.

De vraag naar gasinjecties blijft ook een belangrijke drijfveer voor de prijzen, aangezien de voorraden nog steeds significant bijgevuld moeten worden in de aankomende maanden. Er wordt verwacht dat de vulgraad van Nederland tegen eind mei 39% is.

De weersvoorspellingen voor de komende twee weken suggereren hoger dan gemiddelde temperaturen en gemengde voorspellingen voor hernieuwbare energie: bovengemiddeld veel zon, wat eventuele tekorten aan windenergie kan compenseren en de vraag naar gas voor elektriciteitsopwekking kan verminderen.