Marktupdate week 35: Prijs gas boven 50 €ct/m3 door tegenvallende gasflows

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

platform

Terugblik op de afgelopen week

Gas eurcent/m3	18 aug	25 aug	Elektra in Euro/MwH	18 aug	25 aug
TTF Daggas	45.10	50.50	OTC Base Okt 21	105.40	111.20
TTF okt 2021	44.55	49.05	OTC peak call 22	94.00	97.35
TTF call 22	31.30	32.60	OTC base call 22	83.25	88.45

EPEX-prijzen ruim boven 100 €/MWh sinds maandag.

Maandag vestigden de EPEX-prijzen een nieuw prijsrecord voor dit jaar met een gemiddelde prijs van 109,54 €/MWh. In de vier dagen daarna werd dit prijsrecord echter elke dag weer verbroken. Donderdag noteerden we zelfs bijna geen uurprijzen onder 100 €/MWh meer en kwam het daggemiddelde op 124,06 €/MWh uit. ’s Ochtends en ’s avonds liepen de prijzen op tot ruim boven 150 €/MWh. Hier ligt een combinatie van factoren aan ten grondslag. Allereerst de hoge prijs voor gas en steenkool. Het is dus duur om elektriciteit te produceren. Zeker nu de productie door zon- en windinstallaties flink tegenvalt voor de tijd van het jaar. Niet alleen in Nederland, maar bijvoorbeeld ook in Duitsland en Groot-Brittannië. De EPEX-prijzen in Frankrijk werden nog iets gedrukt door de goede beschikbaarheid van kerncentrales.

De hoge gasprijs is te verklaren door het onderhoud aan Noorse gasvelden dat weer aantrekt na twee rustige zomermaanden. Deze week valt er ca. 62 miljoen m³/dag weg, en dat loopt op tot 106 miljoen m³/dag op 8 september en 126 miljoen m³/dag op 14 september. In de tweede helft van september neemt de productie langzaam weer toe. Ook het transport via de bestaande Nord Stream-pijpleiding nam afgelopen weekend flink af: van 112 miljoen m³/dag naar 97 miljoen m³/dag. Dit heeft o.a. te maken met werkzaamheden aan de North European Gas Pipeline (NEL) die het Russische gas van Noordoost-Duitsland naar Nederland moet transporteren. Ten slotte wordt er tot 21 september in Den Helder onderhoud uitgevoerd aan de installaties die Noordzeegas verwerken.
Als klap op de vuurpijl gaf GazProm op 31 augustus aan dat het export-target voor 2021 niet naar boven wordt bijgesteld. Dat betekent dat eventuele gasflows via Nord Stream 2 ten koste gaan van gasflows via andere pijpleidingen. De gasmarkt reageerde onmiddellijk met forse prijsstijgingen. Vrijdag sloot het okt’21-contract nog onder 47 €ct/m³, maar al het prijsopdrijvende nieuws zorgde woensdagochtend voor een voorlopige prijspiek van 51,7 €ct/m³

Week-op-week staan de gascontracten t/m Q1’22 ca. 10% hoger. De gasmarkt blijft naar verwachting zeer krap de komende maanden en het huidige prijsniveau reflecteert de angst voor een koude winter. Ook daggas heeft logischerwijs een opwaartse lijn te pakken en stond op het moment van schrijven op 50,50 €ct/m³. Bij elektriciteit zien we eenzelfde beeld: de contracten t/m Q1’22 lopen stevig op en de langere termijn stijgt mee in het kielzog.

De onbalansprijzen hadden een rustigere week, hoewel er de laatste dagen korte prijspieken naar 999 €/MWh waren. Dit had te maken met de beperkte beschikbaarheid van assets, tegenvallende zonopbrengst en toenemende vraag na de zomervakantie. Er is vanaf 18 augustus geen noodvermogen meer afgeroepen.

Zoals gezegd lieten de lange termijncontracten voor gas en elektriciteit zich vooral leiden door de hectiek op de korte termijncontracten. De stijgingen op de Q1’22-contracten zorgen ervoor dat de 2022-jaarcontracten zijn opgelopen. Voor komende zomer wordt bovendien een bovengemiddelde gasvraag verwacht, omdat de gasvoorraden mogelijk vrijwel leeg de winter uit komen. De hoge steenkolen- en emissierechtenprijzen droegen ook bij aan het opwaartse sentiment. Het richtinggevende 2022-contract voor steenkool is in een tijdsbestek van twee weken gestegen van 100 $/ton naar 117 $/ton. Met name de grote vraag in Azië stuwt de prijs, maar ook de hoge gasprijs speelt mee. Er is dit jaar in Europa al meer steenkool gebruikt voor elektriciteitsopwekking dan in heel 2020 en dat zorgt ook voor grotere vraag naar emissierechten. Die gingen maandag voor het eerst boven de 60 €/ton over de toonbank en stegen woensdagochtend zelfs even tot 61,88 €/ton. Ook de beperkte veilingen van emissierechten in augustus werden als reden aangevoerd voor de recente prijsrecords.

Het OPEC+-verband heeft woensdag besloten om de huidige afspraken te handhaven: elke maand mag de productie met 400.000 vaten/dag opgehoogd worden. De olieprijzen reageerden hier nauwelijks op en bleven tussen 70 en 72 $/vat bewegen.

Vooruitblik komende weken

Voor de komende week verwachten we blijvend hoge prijzen. Het is onduidelijk hoe veel ruimte omhoog er nog is. Positief nieuws m.b.t. gastoevoer kan bijvoorbeeld wel zorgen voor winstnemingen en dus prijsdalingen, maar de kans hierop is relatief klein. De daggasprijs blijft vermoedelijk boven 50 €ct/m³. Op 6 september mag de Gate-terminal wel weer een LNG-tanker verwelkomen, dit keer uit de VS. Wellicht volgen er de komende weken nog twee leveringen, maar dat moet nog bevestigd worden. De LNG-prijzen liggen in Azië nog steeds hoger dan in Europa, waardoor producenten Europa links laten liggen.

De EPEX-prijzen krijgen wellicht overdag wat lucht nu de zonproductie lijkt toe te nemen. De windproductie is echter verwaarloosbaar, dus grote prijsverschillen met de afgelopen week zijn onwaarschijnlijk. De NorNed-kabel is nog tot medio september in onderhoud, dus de komende weken ontvangt Nederland geen goedkope(re) Noorse stroom.

Voor de lange termijn verwachten we ook blijvend hoge prijzen. De korte termijn blijft de richting bepalen, waardoor prijsdalingen waarschijnlijk voorlopig uitblijven. Zoals gezegd gaat de oplevering van Nord Stream 2 in 2021 niet voor extra gasstromen zorgen. De markt blijft met gespitste oren de GazProm-berichtgeving in de gaten houden, want elk nieuws van dat front zorgt voor fikse prijsbewegingen.

Verder neemt de Aziatische vraag naar steenkool en gas de komende maanden waarschijnlijk af, nu we tussen een periode van koeling en een periode van verwarming in zitten. Mocht dit leiden tot prijsdalingen op de JKM (Japan-Korea-marker), dan straalt dit ook af op de Europese markt. Het kan ook zorgen voor extra LNG-leveringen aan onze kant, maar dit is nog erg onzeker. De LNG-leveringen aan Europa vallen dit jaar een stuk lager uit dan vorig jaar, over de maand juli bijvoorbeeld 23% minder jaar-op-jaar. En dat terwijl in 2020 veel LNG-leveringen geannuleerd werden vanwege het lage prijspeil.