Marktupdate week 23 - Onderhoud stuwt daggasprijs naar recordhoogte

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

onderhoud

Terugblik op de afgelopen week

Gas eurcent/m3	2 juni	9 juni	Elektra in Euro/MwH	2 juni	9 juni
TTF Daggas	25.05	27.70	OTC Base jul 21	69.60	74.00
TTF jul 2021	25.20	27.65	OTC peak call 22	69.10	72.00
TTF call 22	20.25	21.65	OTC base call 22	62.00	64.75

LNG-leveringen weggelokt door hoge Aziatische prijzen

In onze vorige blog benoemden we al dat er nog ruimte omhoog was op de TTF-gasmarkt zodra het onderhoud in Noorwegen het hoogtepunt bereikte in het midden van de week. Dat bleek ook zo te zijn want woensdag liep de daggasprijs op tot bijna 28 €ct/m³, de hoogste prijs sinds september 2018. Er viel woensdag maar liefst 213 miljoen m³ Noorse export weg aan Noordwest-Europa. De beperkingen lopen daarna terug naar ca. 90 miljoen m³ per dag. Ook de oplopende prijzen in Azië zorgden voor opwaarts sentiment op de Europese markten. Het is voor Amerikaanse LNG-producenten momenteel financieel interessanter om de langere reis naar o.a. China en Japan te maken, omdat de prijzen daar nog hoger liggen dan hier. Jaar-op-jaar ligt de Chinese en Japanse LNG-import respectievelijk 22% en 7% hoger. In Europa werd in mei 6,1% minder LNG geïmporteerd dan vorig jaar. Het injectie-tempo van de Europese gasvoorraden lag vorige maand met 264 miljoen m3/dag een stuk lager dan in 2019 en 2020. De hogere temperaturen in de afgelopen week hebben dus nog geen deuk geslagen in de stijging van de korte termijnprijzen.

Ook de APX-markt bevindt zich op een niet-zomers prijsniveau. De gemiddelde dagprijs kwam niet onder 60 €/MWh en de uurprijzen bewogen grotendeels tussen 60 en 80 €/MWh. Ondanks de forse productie uit zon zakten de peak-uren prijzen dus niet weg. Dat is onder meer te wijten aan de magere windproductie en het onderhoud dat wordt uitgevoerd aan de Nederlandse elektriciteitscentrales. Meer daarover meer in onze vooruitblik.

Het Baseloadcontract voor juli is sinds maart opgelopen van 50 naar 74 €/MWh. Dat heeft enerzijds te maken met de opgelopen emissierechtenprijs, die in eenzelfde tijdsbestek is gestegen van 37,5 naar 54 €/ton. Anderzijds speelt ook de hoge gasprijs een rol, waardoor de gasgestookte elektriciteitscentrales duurder uit zijn.

De Europese netbeheerders keken donderdag met spanning naar de gedeeltelijke zonsverduistering die van 11.19 tot 13.31 uur plaatsvond. Hierdoor viel een deel van zonproductie in Noordwest-Europa weg. Tennet gaf namens Nederland aan dat er extra balanceringsvermogen was gecontracteerd om de dip op te vangen. De onbalansprijzen gaven geen krimp en daarmee lijkt dit fenomeen geruisloos te zijn verlopen op de elektriciteitsmarkt.

Voor de langere termijn zien we bij gas vooral de prijs voor de komende winter oplopen. De markt maakt zich zorgen over het aanbod, nu de gasvoorraden betrekkelijk leeg zijn en de LNG-schepen door de hoge Aziatische prijzen worden weggelokt naar het oosten. Het 2022-contract tikt gestaag omhoog, vooral doordat het 2021-wintercontract hard stijgt (ca. 8% week-op-week). Bij elektriciteit vindt dezelfde beweging plaats: de lange termijn loopt langzaam op onder aanvoering van de korte termijn. Net als bij de korte termijncontracten is de invloed van de emissierechtenprijs zichtbaar: eind vorige week daalden de EUA’s van 54 naar 50 €/ton en het Baseload-contract 2022 daalde mee van 65 naar 60,5 €/MWh. Inmiddels staan de prijzen weer terug op het niveau van 1,5 week geleden.

Vooruitblik komende weken

Voor de korte termijn handhaven we onze verwachting op stabiel tot licht dalend. Ook in Nederland wordt momenteel het nodige onderhoud uitgevoerd, waardoor er de komende weken ruim 3000 MW aan capaciteit (kolen-, gas- kern- en biomassacentrales) weg valt. Begin juli is het grootste deel van deze centrales weer in de lucht, wat ook weer lucht geeft aan de APX- en daggasprijzen.
Aan het weerbeeld verandert weinig de komende week. De temperaturen liggen iets boven het seizoensgemiddelde, behalve zaterdag als het kwik rond 20 graden Celsius blijft hangen. Op de minder zonnige dagen trekt de wind aan. In het weekend zakken de APX-prijzen weg tot rond 55 €/MWh. Net als vorige week verwachten we verder geen grote schommelingen bij de APX- en onbalansprijzen.

Deze week stond de daggasprijs op het hoogste niveau sinds september 2018. Zoals gezegd loopt het onderhoud in Noorwegen af en op 12 juni mag de Gate-terminal weer een LNG-tanker ontvangen. Daardoor is er wellicht één à twee cent daalruimte voor daggas t.o.v. de situatie afgelopen woensdag.

Voor de lange termijn handhaven we onze verwachting op onzeker. Door het trage vullen van de gasvoorraden is het niet ondenkbaar dat we richting de winter prijzen van 30 €ct/m³ zien. Momenteel is de vulgraad in Nederland 25%, maar liefst 43% lager dan vorig jaar. Om de Europese vulgraad eind september op 100% te krijgen, is een dagelijkse injectie van 600 miljoen m³ nodig. Voor juni staat het tempo momenteel op 427 miljoen m³ per dag. De kans is dus groot dat de injecties doorlopen tot diep in het vierde kwartaal. Als de winter vroeg intreedt, dan is dat niet mogelijk en wordt de markt écht krap. Persbureau Reuters berichtte afgelopen vrijdag dat één van de twee pijpleidingen van Nord Stream 2 inmiddels gereed is. Binnen tien dagen begint de eerste testfase vanuit Leningrad, maar er zijn nog geen uitspraken gedaan over het aanvangen van de eerste leveringen.

Het sentiment bij elektriciteit wordt vooral gestuurd door de gas- en emissierechtenprijzen. Bij EUA’s is er ogenschijnlijk een balans gevonden tussen 50 en 55 €/ton. De tijden dat er dag na dag prijsrecords werden gevestigd, lijken voorlopig voorbij. Dat geeft ook weer wat rust voor de elektraprijzen.