Marktupdate week 18: Sancties maken einde aan langzame daling van prijzen.

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

Terugblik op de afgelopen week

Gas	27 april	4 mei	Elektriciteit	27 april	4 mei
TTF Daggas	106.25	100.20	Base jun 22	204.20	217.30
TTF Jun 22	102.50	105.00	Peak call 23	213.62	234.00
TTF call 23	79.30	82.00	Base call 23	184.00	194.00

Engeland kan hoge LNG aanvoer niet meer kwijt, korte termijnprijzen zakken daar weg.

De gasmarkt zat in een spagaat afgelopen week. Enerzijds is het aanbod ruim: er landen veel LNG schepen aan in Europa. Zelfs zodanig veel dat de landen met veel LNG terminals niet meer kunnen verwerken. In Engeland zijn de opslagen al 90% vol, al moet hierbij opgemerkt worden dat de opslag capaciteit van ca 1 mrd m3 daar gering is. In Frankrijk gaat het ook hard. De opslagen zijn daar nu 36% gevuld en er komt 4,5% per week bij.

Dit is bijna de maximale injectiecapaciteit en in dit tempo zijn de voorraden eind juli boven 85% gevuld. Het aanbod is in deze landen zo overvloedig dat de gasprijzen hier ook echt wegzakken: in Engeland wordt nu ca 45 cent per m3 betaald voor korte termijn gas en in Frankrijk eerder deze week 78 cent per m3.
Helaas is de capaciteit van de pijpleidingen naar de rest van Europa beperkt. Weliswaar wordt deze capaciteit vol benut, maar dit situatie in Nederland en vooral Duitsland is minder rooskleurig.

In Duisland zijn de voorraden nu 36% gevuld en in Nederland 27%. Hier komt dagelijks 100 resp 50 mln m3 waardoor de vulgraad per week 2,8% resp 2,3% toeneemt. Dat is nog steeds een prima tempo waarbij de Europese norm van 85% vulling eind augustus resp midden oktober in dit tempo gehaald zullen worden. Toch voelt de markt zich in deze landen duidelijk minder op haar gemak, waardoor de gasprijzen tot en met dinsdag wel daalden, maar duidelijk niet naar het Franse of Engelse niveau.

Gisteren kondigde de Europese Commissie de voorstellen voor het volgende sanctiepakket tegen Rusland aan. Opvallend was vooral de voorgenomen volledige importstop op Russische olie binnen 6 maanden. Weliswaar reageerden landen als Bulgarije en Hongarije direct dat dit voor hen niet haalbaar is, verder kan dit voornemen op brede steun rekenen. Doorvoering is daarmee waarschijnlijk. Nadrukkelijk worden geen maatregelen tegen de gasimport genoemd.

Toch is de gasmarkt hier niet gerust op en dat is begrijpelijk gezien de setting. Het gaat erom om Rusland te treffen op haar inkomstenstroom en de belangrijkste inkomstenstroom is gasexport. Het lijkt meer een kwestie van ‘wanneer’ dan ‘of’ de gasimporten worden afgebouwd of stopgezet.

Tegelijk weet Rusland ook dat Europa op dit moment de ca 175 mln m3 gas die via Nordstream1 dagelijks binnenkomt nog niet kan missen. En de dreigementen komen dus ook van de andere kant.
Gisteren leidden deze nieuwsberichten tot een forse stijging van TTF gasprijzen: de prijs voor daggas liep op naar ruim 100 cent per m3 en voor de frontmaanden nog wat hoger. Ook de lange termijnprijzen gingen 2-3 cent per m3 omhoog, waarmee een abrupt einde kwam aan de langzame prijsdaling van de afgelopen week.

De LNG prijs in Azië reageerde deze keer wel op het nieuws over de Russische gasaanvoer, vooral in de prijs van de najaars- en wintertijdvakken. De frontmaanden noteren nog ca 75 cent per m3 maar de winterperiodes handelen ook daar weer boven 90 cent per m3. Ook voor de verdere jaren stegen de LNG prijzen.

Er was deze week erg weinig handel: maandag was bank holiday in de UK, dinsdag en woensdag werd de FLAME-gasconferentie in Amsterdam gehouden waar veel gastraders aanwezig waren.

Het veelal maar niet doorlopend zonnige weer met hooguit matige windkracht leidde tot hogere spotprijzen voor elektriciteit dan vorige week. Doordeweeks liggen de uurprijzen op de EPEX vrijwel doorlopend tussen 190 en 280 euro per MWh met de hogere prijzen tussen 7 en 10 uur en in de avond. In het weekend 150 tot 250 euro per MWh. Als er onvoldoende duurzame productie is, is er een bodem van 200 euro per MWh die gevormd wordt door de actuele productiekosten in een kolencentrale.

De onbalans kiest dit niveau de laatste weken ook vaak als startprijs. De onbalans was afgelopen week nogal wisselend: de dagen na koningsdag was er blijkbaar minder vraag want toen zakte de onbalansprijs weg ten opzichte van de dagvooruitprijzen. De dagen daarna week de onbalans alleen af van de APX als wind of zon afweken ten opzichte van het weerbericht. Als er een redelijk vermogen in onbalans is, zijn de prijseffecten nog groot.

De OTC prijzen in Duitsland zijn de laatste weken behoorlijk opgelopen en opzichte van die in Nederland en Frankrijk. De ban op steenkool- en olie-importen uit Rusland en de vrees voor beperkingen op gasimporten leiden ertoe dat een trader deze week zei dat Duitsland zich ineens is gaan gedragen als een ‘gasgestoookt elektriciteitsland’, wat nooit eerder zo was. De berichtgeving gisteren heeft de elektriciteitsprijzen voor zowel de frontmaanden als de lange termijn een verdere duw omhoog gegeven.

De prijs van CO2 emissierechten hielp hier ook aan mee. Midden vorige week zakte de prijs van emissierechten omlaag naar 81 euro per ton voor tijdvak dec22, maar intussen is de prijs terug op 88 euro per ton. Voor jaar 2023 ligt de baseprijs nu op 194 euro per MWh, voor 2024 op 161 euro/MWh.

Vooruitblik

De gasprijzen in UK voor levering mei/juni /juli liggen 30 cent per m3 lager dan in Azië. LNG schepen kunnen nog beperkt lossen in de UK, want men kan het gas simpelweg niet kwijt. Er is geen eigen vraag, de voorraden zijn vol en de exportpijpleidingen zijn volbezet.

Door de lage prijs zoeken LNG tankers andere bestemmingen, waardoor het marktevenwicht in de UK zal herstellen. Er wordt hard gewerkt aan extra (tijdelijke) LNG terminals in Noordwest Europa en de Baltische staten. De verwachting is dat er eind dit jaar voor ca 1,5 mrd m3 per maand aan extra terminalcapaciteit beschikbaar zal zijn op plekken waar het gasnet het ook kan verwerken. Dit is ca 25% van de huidige Russische gasexport naar Europa.

De LNG terminals in continentaal Europa draaien ook op volle bezetting. Tegelijk blijft de onzekerheid over de Russische gasexport en -import. We krijgen vanaf komende weekend hogere temperaturen, maar niet echt warm. Vanaf maandag waarschijnlijk veel zon. De windkracht blijft heel matig. De prijzen voor de daggas en de frontmaanden gas en elektriciteit kunnen fors bewegen door deze combinatie aan factoren.
Baseload levering voor dit weekend handelt op ca 175 euro per MWh, voor volgende week rond 190 euro per MWh. Dat is ca 30 euro per MWh lager dan afgelopen week.

Dit impliceert minder gasverbruik door centrales en dus wat afnemende vraag. Alle factoren wijzen op hogere injecties in gasvoorraden in Nederland en Duitsland komende week. Dit weer wordt verwacht tot half mei aan te houden.
De prijssqueeze op de winter en de komende jaren is veel minder. Alle markten noteren tussen 95 en 100 cent per m3 gas voor komende winter. Er is weinig aanleiding voor een grote verandering in deze prijsstelling komende week.