De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.
Terugblik op de afgelopen week
| Gas eurcent/m3 | 21 apr | 28 apr | Elektra in Euro/MwH | 21 apr | 28 apr |
| TTF Daggas | 20.8 | 21.4 | OTC Base mei 21 | 55.5 | 55.75 |
| TTF mei 2021 | 20.6 | 21.05 | OTC peak call 22 | 63.6 | 64.35 |
| TTF call 22 | 18.35 | 18.55 | OTC base call 22 | 56.45 | 57.3 |
Geen extra Russisch pijpleidinggas deze zomer
De gascontracten voor de korte termijn bevonden zich in woelige wateren in de afgelopen week. Het mei-contract sloot donderdag nog op 20,85 €ct/m³, maar stond vrijdag en maandag plots ruim een cent lager op 19,55 €ct/m³. Dit werd veroorzaakt door een foutieve mededeling van de Slovaakse netbeheerder Eustream dat de hoeveelheid Russisch gas via de grensovergang met Oekraïne dag op dag zou verdubbelen. Gashandelaren interpreteerden dit als een startsein voor het verhogen van de Russische export richting West-Europa om de gasvoorraden te vullen en pakten winst op de ingenomen posities. Er werd al gauw duidelijk dat de Slowaakse data niet klopte en nadat dinsdag bekend werd dat Rusland niet had ingeboden op aanvullende transportcapaciteit via Oekraïne, steeg het mei-contract woensdag tot bijna 21,50 €ct/m³. De Europese gasvoorraden zijn momenteel voor slechts 22,5% gevuld, bijna 30% lager ten opzichte van vorig jaar. De daggasprijs was in eerste instantie minder volatiel en bewoog tussen 20 €ct/m³ en 21 €ct/m³. Woensdag liep de prijs echter op tot 21,50 €ct/m³, in lijn met het voorste maandcontract. .
De spotprijzen voor elektriciteit hielden het een stuk rustiger. Het stabiele weer met veel zon en weinig wind zorgde op werkdagen voor een gemiddelde prijs net boven of net onder 60 €/MWh. ’s Middags zakten de uurprijzen weg tot rond 40 €/MWh, maar ’s ochtends en ’s avonds liepen de prijzen op tot 80 €/MWh. Zondag noteerden we twee negatieve uren, maar de duurdere uren trokken het daggemiddelde nog op tot 37,50 €/MWh. Tennet heeft donderdag om 12.32 uur noodvermogen afgeroepen. De onbalansprijzen liepen op tot bijna 800 €/MWh. Het buiengebied dat boven Nederland hing, was daar debet aan.
Alle elektriciteitscontracten werden de afgelopen weken nadrukkelijk beïnvloed door de alsmaar stijgende emissierechtenprijs (EUA’s). Vrijdag dipte de EUA-slotprijs voor het dec’21-contract even onder 47 €/ton, maar woensdag werden nieuwe hoogten tot ruim boven 48 €/ton verkend. Het Baseload-contract voor mei’21 is in enkele weken opgelopen van 50 €/MWh naar bijna 56 €/MWh. Op de langetermijncontracten zijn de stijgingen beperkter. Voor 2022 zien we sinds begin april een plus van 3 €/MWh en voor 2023 en 2024 een plus van 2 €/MWh.
Bedrijven die de verplichting hebben om met emissierechten hun CO2-uitstoot af te dekken, hebben t/m 30 april de mogelijkheid om nog rechten voor 2020 aan te schaffen. Dat verklaart een deel van de prijsrally in de afgelopen maanden. Het overgrote deel wordt echter veroorzaakt door speculatieve handel.
Net als bij elektriciteit vindt de prijsbeweging op de gasmarkt ook grotendeels plaats op de korte termijncontracten, want de jaarcontracten zijn ‘slechts’ 1 €ct/m³ (2022), 0,3 €ct/m³ (2023) en 0,25 €ct/m³ (2024) opgelopen in een tijdsbestek van een paar weken. Door de hoge emissierechtenprijs switchen veel elektriciteitsproducenten van kolen naar gas en daarmee loopt de vraag naar gas op. De elektraprijzen stijgen harder dan de gasprijzen waardoor de spark spread flink verbeterd is en voor de komende winter ruim boven 40 €/MWh staat.
Vooruitblik komende weken
Voor de korte termijn handhaven we onze verwachting op stabiel. De temperaturen blijven voorlopig onder het seizoensgemiddelde, maar de wind trekt wel aan. De zon laat zich minder vaak zien, dus de prijzen op de peak-uren zakken vermoedelijk minder weg dan afgelopen week het geval was. Een gemiddelde dagprijs tussen 55 en 65 €/MWh lijkt het meest waarschijnlijk. De BritNed-kabel is sinds 9 maart defect en zou op 9 mei weer in gebruik worden genomen. Dit is echter doorgeschoven naar 19 mei, waardoor Nederland voorlopig geen elektriciteit exporteert naar Groot-Brittannië. In juni vindt onderhoud plaats bij de Clauscentrale, Borsselecentrale en de kolencentrale op de Maasvlakte waardoor het nog maar de vraag is in hoeverre Nederland dan in staat is om stroom de exporteren.
Ook bij gas verwachten we geen grote veranderingen. In de komende 1,5 week mag de Gate-terminal zeker vijf LNG-tankers verwelkomen. De lage temperaturen, onderhoud in Noorwegen en beperkte productie uit het Groningen-veld bieden tegenwicht. Vanwege de strenge jaarlijkse limiet op het naar boven halen van laagcalorisch gas uit Groningen, mag er deze zomer slechts 3,51 miljard m3 uit de grond worden gehaald. Ter vergelijking: in de zomer van 2020 was de productie 3,16 miljard m3 terwijl de vraag veel lager was door de volle gasvoorraden en de coronarestricties. LNG gaat daarmee deze zomer een belangrijkere rol spelen dan vorig jaar. Er is in ieder geval voldoende aanbod vanuit de VS, want de beoogde productie voor mei en juni is resp. 8 en 7,8 miljard m3. Dat is ruim meer dan de 5 en 3 miljard m3 van vorig jaar. De Aziatische markt kan nog wel roet in het eten gooien als de temperaturen daar dusdanig oplopen dat er veel vraag naar koeling vanuit gasgestookte elektriciteitscentrales is.
Bij het verschijnen van de volgende marktvisie is waarschijnlijk meer duidelijk over de richting die de emissierechtenprijzen hebben gekozen. Zoals gezegd wordt er momenteel veel gekocht i.v.m. de naderende deadline op 30 april. De kans is aanwezig dat er na 30 april een (kleine) prijsdip ontstaat en dat speculatieve handelaren de gelegenheid aangrijpen om winst te nemen. Die prijsbewegingen werken dan ook door op de elektra- en gascontracten, zoals we in de afgelopen maanden hebben gezien
Afgelopen dinsdag maakte de organisatie achter Nord Stream 2 bekend dat er een tweede pijpenlegger actief is bij het plaatsen van de laatste 121 kilometer van deze nieuwe gaspijpleiding. De schepen Fortuna en Akademik Chersky kunnen elk ongeveer 1,5 kilometer per dag leggen, waardoor de fysieke aanleg binnen 40 dagen afgerond kan worden. Het is echter nog zeer de vraag wanneer het eerste gas door de pijpleiding gaat stromen, aangezien de VS nog steeds vasthoudt aan voorgenomen sancties tegen bedrijven die betrokken zijn bij de aanleg. President Biden heeft zich nog niet duidelijk uitgesproken over deze kwestie en het is ook nog de vraag wat de positie van de nieuwe Duitse bondskanselier gaat zijn na de verkiezingen op 26 september.