Marktupdate week 7: LNG en Noorwegen leveren meer gas dan Rusland.

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

Noorse vlag

Terugblik op de afgelopen week

Gas	9 febr	16 febr	Elektriciteit	6 febr	16 febr
TTF Daggas	73.45	67.45	Base maart 22	176.70	169.80
TTF maart 22	72.70	68.20	Peak call 23	152.50	157.00
TTF call 23	50.00	49.25	Base call 23	131.25	130.40

Na Corrie blazen ook Dudley en Eunice de EPEX-prijzen omver

De gasmarkt, en daarmee ook de elektramarkt, worstelde in de afgelopen week met verschillende prijsopdrijvende en prijsdrukkende invloeden. De vraag naar gas is beperkt voor de tijd van het jaar, vanwege de hoge temperaturen en stevige windopbrengst. Daarnaast zorgt een flinke golf aan LNG ervoor dat de aanbodzijde niet al te afhankelijk is van pijpleidinggas uit Rusland. Sinds januari spelen LNG en Noors gas met een import van respectievelijk ca. 400 en 350 miljoen m3/dag zelfs een grotere rol in de Europese gasmix dan Rusland (250 à 300 miljoen m3/dag).

De milde winter en het LNG-aanbod hebben ervoor gezorgd dat de vulgraad van de Europese gasvoorraden veel minder snel afneemt dan in voorgaande jaren. In de eerste helft van februari onttrokken de shippers gemiddeld 362 miljoen m3/dag uit de voorraden, tegenover 558 miljoen m3/dag in januari. Op het huidige tempo daalt de Europese vulgraad eind maart naar 11%. Gezien de relatief warme voorspellingen voor maart is de kans echter groot dat er in de loop van volgende maand alweer gas geïnjecteerd kan worden.

Aan de keerzijde van deze prijsdrukkende invloeden staat het conflict tussen Rusland en Oekraïne. De kans dat de Russische gasleveringen helemaal stil komen te liggen is bijzonder klein, maar er heerst desondanks veel onzekerheid in de markt. Sinds begin februari beweegt het maartcontract grofweg tussen 70 en 80 €ct/m3. De prijsbewegingen worden vooral veroorzaakt door nieuws over troepenbewegingen en zalvende woorden vanuit onderhandelaars en staatshoofden. Woensdag einde dag zakte het contract plots weg tot ruim onder 70 €ct/m3 en donderdagochtend werd voorlopig een laagste punt van 63 €ct/m3 bereikt. De markt schreef dit toe aan de secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, die aangaf ‘voorzichtig optimistisch’ te zijn over de vorderingen van de onderhandelingen. Ook gaf EC-president Ursula von der Leyen aan dat Europa zich deze winter geen zorgen hoeft te maken over het gasaanbod, zelfs als de Russische flows helemaal tot stilstand komen. Er wordt met diverse LNG-producenten gesproken over extra leveringen, mocht dit nodig zijn.
E

De prijs liep echter woensdag in de loop van de dag weer ruim 5 €ct/m3 op doordat er gemengde signalen waren over de terugtrekking van Russische troepen. Donderdagochtend zorgde deze onrust voor verdere prijsstijgingen van ca. 4 €ct/m3. Uit de dagelijkse nominatie op het grenspunt tussen Oekraïne en Slowakije bleek bovendien dat er voor donderdag slechts 18 miljoen m3 aan transportcapaciteit geboekt was, tegenover 45,4 miljoen m3 op dinsdag. De Oekraïense doorvoerroute speelt overigens een relatief bescheiden rol. Volgens Tom Marzec-Manser (hoofd gasanalyse bij ICIS) was deze route in 2021 goed voor 9% van het Europese gasaanbod. In januari 2022 was dat teruggelopen naar 4%.

EPEX-prijzen omlaag door wind (en zon)

De stormachtige weersomstandigheden zorgden er donderdag voor dat de gemiddelde EPEX-prijs uitkwam op 112,38 €/MWh. Dat was de laagste dagprijs op een werkdag sinds 1 november 2021 (de periode tussen kerst en oudjaar uitgezonderd). De uurprijs zakte ’s middags zelfs even weg onder 50 €/MWh. Het was sinds 29 juli 2021 niet meer voorgekomen dat er op een werkdag tussen 08.00 en 20.00 uur zo’n lage prijs genoteerd werd.
Ook de rest van de week werden de EPEX-prijzen gedempt door het ruime windaanbod. Ook de zon begint een steeds grotere rol te spelen nu de dagen langer worden en de instraling toeneemt. In de ochtend en vroege avond piekten de uurprijzen nog wel regelmatig boven 250 €/MWh. Over de hele week bezien waren de prijzen vergelijkbaar met de week ervoor.
Tennet heeft donderdagochtend tussen 04.38 en 04.59 uur noodvermogen afgeroepen, nadat een aantal windmolens op land afschakelden door de harde wind.

De jaarcontracten werden deze week mee omlaag getrokken door de korte termijncontracten, maar stegen weer vanaf woensdagmiddag. Vooral het 2023-contract is volatiel doordat Q1’23 meebeweegt met de resterende kwartalen van 2022.

De rode cijfers waren ook te zien bij emissierechten, olie en steenkool. De emissierechtenprijs leek begin vorige week door te stoten naar 100 €/ton, maar beweegt inmiddels rond 88 €/ton. Ook de olieprijs naderde de grens van 100 $/vat vanwege de zeer lage voorraadniveaus en de onmacht/onwil van olieproducerende landen om de output verder te verhogen. Dinsdag corrigeerde de prijs weer omlaag naar ca. 94 $/vat. Het leidende steenkolencontract (CAL’23) stond begin vorige week nog bijna op 120 $/ton en daalde woensdag naar 110 $/ton.

Vooruitblik
G

Gas en elektra korte termijn:
De komende weken verandert er weinig aan het weerbeeld: veel wind, hoge temperaturen, soms zon en soms regen. De harde wind zorgt met name in Groot-Brittannië voor problemen bij het binnenhalen van LNG-schepen. Sommige leveringen zijn met enkele dagen uitgesteld omdat de golven te hoog zijn voor de sleepboten. Bij de Gate-terminal in Rotterdam lijkt dit niet het geval en daar staan zes vrachten met vloeibaar gas op stapel voor de komende twee weken. In totaal mogen de terminals in GB, Nederland, België, Frankrijk, Spanje en Italië nog 34 leveringen verwelkomen voor het einde van de maand. De totale maandimport komt dan uit rond 7,5 miljoen ton (~10,35 miljard m3), een absoluut record voor de maand februari.

De daggasprijs wordt voor de komende dagen ingeschat tussen 65 en 70 €ct/m3, maar dit hangt sterk af van de dagelijkse gasflows en het sentiment in de markt omtrent Rusland en Oekraïne. Op de EPEX-markt wordt dit weekend een prijs tussen 100 en 120 €/MWh verwacht, en in de werkdagen daarna tussen 160 en 180 €/MWh.

Gas en elektra lange termijn:
In de Europese Commissie wordt druk gesleuteld aan de hervorming van het EU-ETS-systeem. Tot afgelopen woensdag was het mogelijk om amendementen in te dienen op het eerste voorstel uit het Fit-For-55-pakket. Er wordt o.a. gekeken naar het tegengaan van marktspeculatie en het sneller afbouwen van gratis rechten. De huidige emissierechtenprijs van rond de 90 €/ton was eigenlijk pas beoogd voor 2030 en er gaan steeds meer geluiden op dat de huidige prijs blokkerend werkt voor duurzame investeringen.

Verder zorgt het kleine prijsverschil tussen het komende zomercontract en het volgende wintercontract ervoor dat het voor shippers commercieel niet heel interessant is om de gasvoorraden deze zomer te gaan vullen. Het is daarom boeiend om te zien of er de komende maanden vanuit de verschillende overheden wellicht (financiële) prikkels worden gegeven om te voorkomen dat de situatie van deze winter zich herhaalt. Volgens persbureau Bloomberg komt de Duitse overheid dit voorjaar met een voorstel voor een verplichte vulgraad. In Frankrijk bestaat een dergelijke verplichting al.