Marktupdate week 2 & 3: LNG schepen blijven maar komen.

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

LNG feest

Terugblik op de afgelopen weken

Gas	5 jan	19 jan	Elektra	5 jan	19 jan
TTF Daggas	90.45	71.90	Base Feb 22	257.00	187.20
TTF Feb 22	89.40	73.85	Peak call 23	151.75	138.55
TTF call 23	48.30	41.55	Base call 23	130.50	112.70

Europa drijft op LNG-gas.

Na de forse prijsstijgingen in de eerste week van het nieuwe jaar, is de tendens in de tweede week juist dat de termijnprijzen voor zowel gas als elektriciteit weer dalende zijn. Het is niet zo dat de noteringen in een rechte lijn dalen, want gedurende de handelsdagen blijven de zogenaamde ‘intraday’ prijsbewegingen fors. Maar kijkend naar de dagelijkse slotstanden, is de dalende tendens goed waarneembaar.

De onzekerheid in de gas- en elektriciteitsmarkten blijft voor stevige prijsbewegingen zorgen. Met name de contracten tot en met komende winter laten gedurende de dag regelmatig schommelingen van ruim 5 €ct/m³ en 10 €/MWh zien. Bij gas is de onzekerheid met name te herleiden naar de pijpleidingen vanuit Rusland en Noorwegen. In het vierde kwartaal van 2021 werd slechts 1,6 miljard m³/maand geleverd via de Yamal-pijpleiding. In de eerste drie kwartalen was dit nog 3,3 miljard m³/maand. Sinds de jaarwisseling geeft ook de vooraf geboekte transportcapaciteit geen garantie meer voor daadwerkelijke levering van gas. Via Yamal is immers bijna 20 miljoen m³/dag geboekt voor januari, maar er is nog geen gas van oost naar west gestroomd. Integendeel, GazProm heeft zelfs gas uit hun eigen Duitse bergingen gebruikt om aan hun leveringsverplichtingen richting Polen te voldoen. Voor februari is er geen Yamal-transportcapaciteit geboekt, maar dat wil niet zeggen dat er geen gas vervoerd gaat worden. Ook op dagniveau kan er namelijk capaciteit gereserveerd worden.

De Nederlandse gasvoorraden zijn nog minder dan 40% gevuld (vorig jaar was dit nog ruim 60%). Positief is dat er de afgelopen dagen ‘slechts’ 40 tot 50 mln m³ gas per dag werd onttrokken aan de Nederlandse voorraden. Dat is een stuk minder in vergelijking met de circa 140 mln m³ die midden december dagelijks onttrokken werd. Voor heel Europa bezien zijn de gasvoorraden nog voor ongeveer de helft gevuld en is de vulgraad in Duitsland en Frankrijk de afgelopen weken ook stabiel.

Het hoge prijsniveau in onze contreien heeft er toe geleid dat er veel LNG-schepen naar Europa koersen. De bulk daarvan gaat naar Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk. In beide landen wordt deze maand een recordaantal schepen verwacht. Deze week werden de kortetermijnprijzen echter vooral omlaag geduwd door de niet aflatende stroom van LNG-tankers die de West-Europese kusten overspoelen. Tot 13 februari worden er maar liefst 38 schepen verwacht in Groot-Brittannië, Frankrijk, België en Nederland. De totale Europese LNG-import kan voor de maand januari uitkomen op 8,5 miljoen ton (± 11,5 miljard m³), ruim hoger dan het record van afgelopen maart (8,1 miljoen ton). Ten slotte speelde het weer uiteraard ook een grote rol. De temperatuur bleef de laatste weken rond het langjarig seizoensgemiddelde hangen, waardoor de gasvraag binnen de perken bleef.

De dalende daggasprijs laat ook de EPEX-spotprijzen zakken. Met name voor de peak-uren is dit het geval. De EPEX-prijzen zijn iets gekalmeerd, zeker vergeleken met de prijspieken die we afgelopen december zagen. De afgelopen weken kwam het daggemiddelde bijna elke dag tussen 175 en 225 €/MWh uit. Donderdag nam de windproductie echter licht toe, waardoor de dagprijs daalde naar 160 €/MWh. Overdag zagen we voor het eerst deze week uurprijzen onder 150 €/MWh.

De kortetermijnprijzen voor elektriciteit daalden week-op-week relatief minder hard dan de gasprijzen. Dit had vooral te maken met problemen in de Franse kerncentrales, waardoor er ca. 5 GW minder capaciteit beschikbaar is dan voorgaande jaren. Ook meldde eigenaar EDF dat er in 2022 gemikt wordt op een productie tussen 300 en 330 TWh. Dat is ruim minder dan de 355 TWh die in 2021 opgewekt werd door het kerncentralepark. De kans is groot dat dit verschil opgevangen moet worden door gas- en kolencentrales, zeker als de opbrengst van zon- en windinstallaties achterblijft bij de verwachtingen. Dit geeft opwaartse druk aan de emissierechtenprijs

Vooruitblik komende weken

Zoals gebruikelijk pakken we eerst de weersverwachting voor de komende weken erbij. In Nederland blijft zowel de maximum- als minimumtemperatuur net boven het langjarig gemiddelde bewegen. Begin volgende week neemt de windproductie wel af, wat mogelijk een boost kan geven aan de EPEX-prijzen en de daggasprijs. Ook in de rest van West-Europa zien we nergens echt winterweer. In Scandinavië is het zelfs warm voor de tijd van het jaar, en de neerslagcijfers geven aan dat de waterkrachtcentrales daar de komende weken op volle toeren draaien. Er wordt ook volop geëxporteerd naar Nederland, hoewel zowel de NorNed- als de COBRA-kabel slechts 490 MW van de in totaal 700 MW beschikbaar hebben momenteel. Met de huidige inzichten is dit weekend een gemiddelde EPEX-prijs rond 175 €/MWh te verwachten. In de werkdagen daarna ligt het daggemiddelde waarschijnlijk rond 225 €/MWh.

De Rotterdamse Gate-terminal mag de komende 2,5 week nog zeker negen LNG-tankers verwelkomen, waardoor verstoringen in de Noorse of Russische gaslevering makkelijker opgevangen kunnen worden. Aangezien ook de buurlanden goed beleverd worden, is er vanuit deze kant van de markt geen aanleiding om grote prijsbewegingen te verwachten. Fluctuaties in het pijpleidingaanbod kunnen uiteraard wel voor (de inmiddels gebruikelijke) volatiliteit zorgen. Het prijsverschil tussen de Aziatische en Europese gasmarkt zorgt er hoogstwaarschijnlijk voor dat Europa ook de rest van het kwartaal verzekerd is van voldoende LNG-leveringen.

De komende week wordt geen nieuws verwacht dat significante impact heeft op de langetermijnprijzen. De Duitse Defensieminister Christine Lambrecht drong er vorige week op aan om de goedkeuring van Nord Stream 2 niet af te laten hangen van de spanningen tussen Rusland en Oekraïne. De definitieve ingebruikname wordt nog steeds in het tweede deel van 2022 verwacht, maar dit tijdspad ligt nog vol struikelblokken.