Marktupdate week 1: Prijzen kalmeren wat.

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

Rust

Terugblik op de afgelopen weken

Gas	27 dec	5 jan	Elektra	27 dec	5 jan
TTF Daggas	91.20	90.45	Base Feb 22	272.00	257.00
TTF Feb 22	107.24	89.40	Peak call 23	153.20	151.75
TTF call 23	58.90	48.30	Base call 23	136.00	130.50

Gas zelfs even onder de 70 €ct/m3

In de dagen rond kerst en oud & nieuw is er doorgaans zeer weinig handel en door het hoge prijspeil droogde de handel nog verder op. De lagere energievraag, hogere temperaturen, de aankomst van diverse LNG-schepen en aantrekkende elektriciteitsproductie uit wind trokken in die periode met name de kortetermijnprijzen flink omlaag. Daggas sloot op Oudjaarsdag zelfs onder 70 €ct/m³. In diverse Europese landen werden de gasvoorraden rond de jaarwisseling weer iets gevuld, ondanks het achterblijven van Russische leveringen via de Yamal-pijpleiding. De Nederlandse voorraden zijn tussen 27 december en 4 januari niet verder leeggelopen.

Het is aan het begin van een nieuw jaar altijd spannend om te zien welke richting de markt kiest, maar gezien de extreem hoge prijzen net voor de kerst zaten de handelaren op het puntje van hun stoel. Na de bank holiday van afgelopen maandag barstte de handel dinsdag los met flinke prijsstijgingen. Dit kwam o.a. door bijgestelde weersvoorspellingen (lagere temperaturen en minder wind) en tegenvallende export vanuit Rusland.

Aangezien GazProm voor januari ca. 20 miljoen m³/dag aan transportcapaciteit geboekt had via de Yamal-route was de verwachting dat er weer westwaartse stromen zouden plaatsvinden in het nieuwe jaar. Dat was echter niet het geval. Via de bestaande NordStream-pijpleiding viel de export terug van 164 naar 152 miljoen m³/dag en via de Oekraïense route van 81 naar 27 miljoen m³/dag.
Gas voor levering in februari 2022 naderde daardoor even de grens van 100 €ct/m³, maar daalde daarna weer om vervolgens in een range tussen 85 en 95 €ct/m³ te blijven handelen.

Afgelopen zondag was de gemiddelde uurprijs nog 58,81 €/MWh, maar donderdag (vandaag) is deze alweer 222,10 €/MWh. Dat was vooral onder invloed van lagere windproductie, lagere temperaturen en aantrekkende energievraag. In de nacht van zondag op maandag noteerden we nog vier negatieve uurprijzen, terwijl de uurprijzen donderdag nauwelijks meer onder 200 €/MWh uitkwamen. De onbalansprijzen begonnen ook onrustig aan het nieuwe jaar. Dinsdag werd al twee keer noodvermogen afgeroepen en ook donderdagochtend was het weer raak. Het betrof telkens vrij kortstondige tekorten, want binnen 20 minuten werd de noodvermogen afroep weer geïnactiveerd.

In deze tweede week van de (school)kerstvakantie is er nauwelijks handel op de Nederlandse elektriciteitsmarkt, waardoor het lastig is om een duidelijke prijsrichting aan te geven. De kortetermijnprijzen lijken wel gekalmeerd te zijn t.o.v. de periode voor kerst. Dat ligt in lijn met wat we zien op de gasmarkt

Vooruitblik komende weken

Volgens de weer- en klimaatpluim van KNMI blijven de temperaturen tot medio januari rond het seizoensgemiddelde hangen. De windkracht neemt vanaf volgende week wel flink af, waardoor de gasgestookte elektriciteitscentrales harder moeten werken. De richting van de gasprijs hangt komende week af van de Russische gasstromen en de aanvoer van LNG. Er is een forse LNG-vloot op weg naar Britse, Franse, Belgische en Nederlandse terminals en dit geeft mogelijk verder lucht aan de gasprijs. Tot 22 januari worden er maar liefst 28 leveringen verwacht, waarvan zeker zes voor de Gate-terminal. Dit vereist echter wel dat de TTF gasprijs in de buurt blijft van de Aziatische LNG prijs. Deze ligt voor februari 2022 rond 100 €ct/m³ en voor maart 2022 t/m maart 2023 rond 95 €ct/m³

Voor Noordoost-Azië wordt de komende week kou verwacht, dit kan extra LNG aantrekken ten koste van de aanvoer van Europa. Perspectief op daling van de daggasprijs is er pas als de Yamal-pijpleiding weer gas naar West-Europa brengt (en dit niet ten koste gaat van andere exportroutes).

Tot en met het weekend worden relatief onstuimige weersomstandigheden voorspeld, waardoor vooral op zaterdag en zondag enkele zeer lage uurprijzen verwacht worden. Het is nog lastig in te schatten op welke momenten van de dag de wind zich het meest laat voelen. Voor het weekend is een gemiddelde dagprijs rond 150 €/MWh de beste inschatting en voor de werkdagen volgende week een dagprijs tussen 200 en 250 €/MWh. Het e.e.a. is uiteraard ook afhankelijk van de ontwikkelingen op de gasmarkt.

De lange termijn laat zich vooral leiden door de kortetermijn ontwikkelingen. Als er kou in het weerbericht komt, geeft dit ook gelijk opwaartse stimulans aan de risico’s voor volgende winter i.v.m. lage voorraden. Op LNG-gebied worden dit jaar de nodige uitbreidingen van met name de Amerikaanse productiefaciliteiten verwacht. Nu is de VS nog de derde LNG-producent, na Australië en Qatar, maar aan het einde van 2022 zou de koppositie zomaar in zicht kunnen zijn. De jaarlijkse productie groeit van 70 miljoen ton naar 80 miljoen ton. Uitgedrukt in kubieke meters is dat een groei van 36 miljard m³. Dit extra aanbod zal geleverd worden aan de afnemer die de hoogste prijs ervoor wil geven. Als de Russische aanvoer niet substantieel stijgt, moet Noordwest-Europa vol meedoen in de concurrentiestrijd.