Marktupdate week 25 - Gasprijzen knallen door de 30 cent/m3 heen

De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.

terminal

Terugblik op de afgelopen week

Gas eurcent/m3	16 juni	23 juni	Elektra in Euro/MwH	16 juni	23 juni
TTF Daggas	27,75	30,80	OTC Base jul 21	73,60	80,75
TTF jul 2021	27,40	30,80	OTC peak call 22	71,60	76,25
TTF call 22	21,20	23,35	OTC base call 22	64,05	68.85

Emissierechtenprijs duwt ook elektriciteitsprijzen verder omhoog

De daggasprijs liep dinsdag voor het eerst sinds maart 2018 op tot boven 30 €ct/m³. Hier lag een reeks van oorzaken aan ten grondslag:

De wind- en zonproductie vielen tegen. Niet alleen in Nederland, maar ook in onze buurlanden. Daardoor moesten o.a. gasgestookte elektriciteitscentrales bijspringen.
Het onderhoud aan Noorse gasvelden zou deze week flink afnemen, maar door onverwachte problemen bij de Skarv- en Karsto-velden was de gasproductie minder dan vooraf ingeschat.
De Gate-terminal is ook in onderhoud, waardoor Nederland de komende weken geen LNG-leveringen ontvangt. Ook in Frankrijk vindt onderhoud plaats aan meerdere LNG-terminals.
Op de emissierechtenmarkt liep de prijs op van 51 €/ton naar 55 €/ton. Dit maakt elektriciteitsproductie uit gas duurder.
In Azië stegen de prijzen ook flink door. Europa concurreert met Azië op de LNG markt, waarbij leveringen naar de hoogste bieder gaan.

Daar komt nog de onzekerheid over de Europese gasvoorraden bovenop. Sinds begin april staat de daggasprijs gemiddeld ca. 0,4 €ct/m³ hoger dan het voorste maandcontract, waardoor het commercieel niet erg interessant is om de voorraden te vullen. Op Europees niveau is de vulgraad nu ca. 39%. Dit heeft vooral zijn weerslag op de contracten tot en met komende winter, aangezien de gasvraag tot die tijd onverminderd hoog zal blijven.

Ook de elektriciteitsprijzen hadden een stevige opwaartse lijn te pakken afgelopen week. Naast de hierboven genoemde invloeden, speelde ook het onderhoud aan de Nederlandse centrales mee. Hierdoor was Nederland de grootste importeur van elektriciteit in Noordwest-Europa. Het gebrek aan zon en wind zagen we ook terug in de APX-prijzen. Op weekdagen kwam de gemiddelde Baseloadprijs niet onder 75 €/MWh uit en meerdere ochtend- en avonduren noteerden ruim boven 100 €/MWh. Het juli-baseloadcontract steeg mee en handelde woensdagmiddag boven 80 €/MWh, waar dat een week geleden nog 73,50 €/MWh was.

Tennet heeft een drukke week achter de rug, want sinds vrijdag is in totaal maar liefst acht keer noodvermogen afgeroepen. Het geeft aan dat het Nederlandse net momenteel lastig in balans te houden is als de zon- en windproductie onverwacht tegenvallen

Gezien het bovenstaande is het niet verbazingwekkend dat ook de lange termijncontracten verder zijn opgelopen. Bij gas zien we Q4’21 steeds dichter naar Q1’22 toe kruipen. Doorgaans is het eerste kwartaal van een jaar het duurst omdat daarin de laagste temperaturen optreden. De onzekerheid aan de aanbodkant stuwt Q4, zeker aangezien lage temperaturen ervoor kunnen zorgen dat de gasvoorraden in oktober of november alweer aangesproken moeten worden. De jaarcontracten 2022 t/m 2024 zijn met resp. 10%, 5,5% en 3,5% gestegen in de afgelopen week.

De elektrajaarcontracten deden het iets rustiger aan. De stijgingen worden vooral gevoed vanuit de gas- en emissierechtenmarkt. De WKK spark spread voor de komende wintermaanden is nagenoeg gelijk gebleven en staat voor Q4’21 zelfs op het hoogste niveau ooit. De olieprijs bewoog woensdag voor het eerst sinds april 2019 weer boven 75 $/vat. De vraag is groter dan het aanbod, wat inhoudt dat de opgebouwde voorraden in rap tempo teruglopen. Bij steenkool trekt de vraag ook verder aan, waardoor het 2022-contract woensdag in de loop van de dag voor het eerst de barrière van 85 $/ton slechtte.

Vooruitblik komende weken

Voor de korte termijn elektriciteit handhaven we onze verwachting op stabiel. Voorlopig verandert er weinig aan de weersomstandigheden. De temperaturen lopen weer op richting het langjarig gemiddelde, maar de zon- en windproductie blijft matig. In de komende week is de verwachting dat het onderhoud van enkele centrales is afgerond en er circa 3000 MW aan capaciteit beschikbaar komt. Voor komend weekend wordt een Baseloadprijs rond 70 €/MWh verwacht en voor de dagen daarna rond 80 €/MWh. In juli en augustus vindt onderhoud plaats aan de Cobra- en NorNed-kabels waardoor de export van doorgaans goedkopere Deense en Noorse stroom naar Nederland beperkt is.

Voor de korte termijn is de gasprijsontwikkeling onzeker. Op de gasmarkt keert de Noorse productie langzaam terug. In de maanden juli en augustus staat er geen significant onderhoud meer op de planning. Het is dan wel de beurt aan Rusland die eerst de Yamal-pijpleiding (6 tot 10 juli) en vervolgens de Nord Stream-pijpleiding (13 tot 25 juli) uit de lucht haalt voor noodzakelijke werkzaamheden. Volgende week wordt er weer aanvullende gastransportcapaciteit geveild door de Oekraïense netbeheerder en het algemene gevoel op de markt is dat Rusland hier nu wel gebruik van moet maken om het wegvallen van de eerdergenoemde pijpleidingen op te vangen. Als dat niet het geval is, kunnen de korte termijnprijzen nog een tik omhoog krijgen. In Azië worden LNG-prijzen rond 40 €/MWh gerapporteerd, waardoor veel schepen die kant op worden getrokken. Ook het onderhoud aan Europese terminals maakt het lastig om het aanbod op peil te houden.

Voor de lange termijn handhaven we onze verwachting op onzeker. Zoals gezegd is de emissierechtenprijs voor het eerst in een maand tijd weer opgelopen tot rond 55 €/ton. Dit wordt vooral verklaard door speculatieve handel in afwachting van het ‘fit-for-55’-pakket dat op 14 juli wordt gepresenteerd door de Europese Commissie. Hierin worden ook aanpassingen in het EUA-handelssysteem voorgesteld die mogelijk voor extra krapte op de markt zorgen

De oliemarkt kijkt uit naar de volgende OPEC+-vergadering die op 1 juli plaatsvindt. Volgens ABN AMRO loopt de Amerikaanse schalieolieproductie minder snel op dan gedacht, waardoor de OPEC+-landen niet bang zijn om marktaandeel te verliezen. Er is vanuit OPEC+-perspectief dus geen noodzaak om de productiebeperkingen versneld af te bouwen.