De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.
Terugblik op de afgelopen week
Korte termijnprijzen in rustiger vaarwater
Na een onrustige en onstuimige tweede week van 2021 konden de energiemarkten deze week even naar adem happen. Met name de korte termijncontracten bleven bewegelijk, maar de prijsschokken waren lang niet zo groot als de week hiervoor. De daggasprijs daalde gestaag, tot dinsdag een voorlopig laagste punt van ca. 19 €ct/m3 werd bereikt. Ook de voorste maandcontracten voor gas zetten de prijsdalingen van vóór het weekend door, maar kropen dinsdag weer omhoog door de onzekerheid in de weersvoorspellingen en het LNG-aanbod. Sinds het begin van het jaar heeft het februari-contract tussen 17 en 26 €ct/m3 in bewogen; een teken dat de markt moeite heeft om een juiste prijs te vinden voor de komende maand(en). Inmiddels is ook duidelijk geworden dat de Gate-terminal in Rotterdam slechts één LNG-levering heeft ontvangen deze maand. Er was eerst sprake van drie leveringen, maar twee daarvan zijn overgeladen op andere schepen om vervolgens verder vervoerd te worden naar landen met een hoger prijspeil. Vergeleken met vorig jaar betekent dit een afname van twaalf LNG-leveringen. Ook in de rest van West-Europa zien we deze trend: 40 LNG-leveringen in januari’21, vergeleken met 95 LNG leveringen vorig jaar.
Op de APX-markt zien we grote verschillen tussen het prijsniveau van de windstille, koude dagen van vorige week en de winderige, relatief warme dagen van deze week. De uurprijzen liepen afgelopen vrijdag nog op tot bijna 100 €/MWh (met een daggemiddelde van 72,78 €/MWh), terwijl deze donderdag bijna negatieve uurprijzen gerealiseerd werden (met een daggemiddelde van 44,30 €/MWh). Door de aantrekkende wind zijn ook de extreem hoge prijzen in Groot-Brittannië weggeëbd en met name in Duitsland zien we dat de wind flinke druk uitoefent op de APX-prijs. Week op week staan de voorste maandcontracten (feb’21 – mrt’21) voor OTC Elektra ca. 5% lager, en de rest van de 2021-contracten ca. 3% lager.
De lange termijncontracten bij gas en elektriciteit begonnen de week nog in de dalende trend die vorige week al was ingezet, maar liepen vanaf dinsdag toch weer iets op. Dit heeft te maken met de hierboven beschreven korte termijn-onzekerheid, maar ook met de onzekerheid over de oplevering van de nieuwe pijpleiding NordStream2. Bij gas zagen we dit vooral terug in de contracten t/m komende winter, maar daarover meer in onze visie voor de lange termijn. Door de prijsdalingen t/m afgelopen maandag en de prijsstijgingen vanaf dinsdag staan de lange termijncontracten bij OTC-elektra vrijwel op hetzelfde niveau als een week geleden. Steenkool is door de (ook in Azië) wegebbende kou goedkoper geworden. Het wordt met name in Europa steeds minder aantrekkelijk om steenkool af te nemen, vanwege de steeds strengere emissieregels en overheidsstimulansen om kolencentrales eerder te laten sluiten. Het 2022-contract handelde donderdag net boven 68 $/ton, na een voorlopige piek van 74 $/ton op 12 januari. Emissierechten staan al ruim een maand in een bandbreedte tussen 30 en 35 €/ton. Het gebrek aan veilingen zorgt voor gebrek aan richting. Aan het begin van deze week zaten we nog aan de bovenkant van deze bandbreedte, maar de afgelopen dagen kabbelt het dec’21-contract rond 33 €/ton.
Vooruitblik komende weken
De weersverwachting laat een omslag zien richting het weekend. Deze woensdag en donderdag liepen de temperaturen nog op tot boven 10 graden Celsius in combinatie met windkracht 5 of meer, maar vanaf vrijdag neemt de wind in kracht af en dalen de temperaturen tot ca. 5 graden Celsius. Na het weekend trekt de wind weer iets aan. De daggemiddelde APX-prijs komt daarmee naar verwachting tussen 40 en 50 €/MWh uit komend weekend, en in de werkdagen daarna tussen 45 en 55 €/MWh. De tijdelijk lagere temperaturen geven mogelijk ook een kleine impuls aan de daggasprijs, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat we een niveau hoger dan 22 €ct/m3 te zien krijgen. Zoals gezegd worden er in januari geen LNG-schepen meer verwacht in de Rotterdamse haven, dus de afhankelijkheid van gas uit pijpleidingen en voorraden blijft.
Als we voorbij de winter kijken, valt voor gas vooral het kleine prijsverschil tussen het komende zomercontract en het komende wintercontract op. De ‘spread’ tussen deze contracten is een factor vier kleiner dan vorig jaar, toen we met relatief volle voorraden de winter uit kwamen. Op Europees niveau is de vulgraad momenteel ca. 60%, dat is 20% lager ten opzichte van een jaar geleden. Dit geeft LNG-producenten zoals de Verenigde Staten goede hoop dat de Europese gasvraag (en ook de gasprijs) gedurende de rest van het jaar op peil blijft. Er wordt in de VS al maandenlang op recordtempo LNG geproduceerd, maar krapte op de LNG-tankermarkt en hoge Aziatische prijzen zorgen ervoor dat weinig vloeibaar gas Europa bereikt. Het Panamakanaal ligt vol met tankers die naar Azië door willen varen, waardoor de prijs van het huren van een tanker vertienvoudigd is vergeleken met afgelopen zomer. Voor komende zomer lijkt het perspectief voor Europa weer gunstiger: minder acute gasvraag in Azië en grotere injectiebehoefte voor de Europese voorraden. Grote onzekerheid heerst nog over de aanleg van het laatste gedeelte van de NordStream2-pijpleiding. De al eerder aangekondigde sancties vanuit de Verenigde Staten zijn deze week ingegaan. Dit houdt in dat in principe elk bedrijf dat gelieerd is aan de aanleg van de nieuwe pijpleiding strafmaatregelen vanuit de VS tegemoet kan zien. Gezien het feit dat de sancties zowel door Democraten als Republikeinen in het Congres gesteund worden, is het de vraag of de nieuwe president Biden een andere toon zal aanslaan dan zijn voorganger.
