De energiemarkt verandert continu, daarom praten wij je bij en blikken wij alvast vooruit op volgende week.
Lente
Terugblik op de afgelopen week
| Gas eurcent/m3 | 7 apr | 14 apr | Elektra in Euro/MwH | 7 apr | 14 apr |
| TTF Daggas | 19.5 | 19.85 | OTC Base mei 21 | 52 | 53.2 |
| TTF mei 2021 | 18.75 | 19.2 | OTC peak call 22 | 62 | 62.1 |
| TTF call 22 | 17.6 | 17.6 | OTC base call 22 | 55 | 55.15 |
Daggasprijs op winterniveau
De daggasprijs bleef onverminderd hoog in de afgelopen week en bewoog grofweg tussen 19 en 20 €ct/m³. Daarmee werd het niveau van eind januari en begin februari weer aangetikt. Lage temperaturen, lage windproductie en relatief lege gasvoorraden zijn daar debet aan. Ook het zomeronderhoud aan Noorse gasvelden hielpen de daggasprijs verder omhoog. De aanvoer van vloeibaar gas bood tegenwicht aan de opwaartse impulsen. Net als vorige week werd ook deze week weer een beroep gedaan op de gasvoorraden, waardoor de injectiebehoefte in de komende maanden verder toeneemt.
In de vorige marktvisie spraken we de verwachting uit dat de APX-prijzen gemiddeld op 58 €/MWh uit zouden komen; als we nu kijken naar de uurdata van vrijdag 9 april t/m donderdag 15 april dan zien we een gemiddelde van 57,5 €/MWh. Op uurniveau waren de verschillen wederom groot. Vrijdagochtend stonden de prijzen bijvoorbeeld nog onder 40 €/MWh, maar maandag, woensdag en donderdag piekte de uurprijs tussen 08.00 en 09.00 uur tot ruim 100 €/MWh. In de zon-uren zakten de prijzen maar beperkt weg vanwege de matige zonproductie. De data op de website van EPEX Spot liet zien dat de Nederlandse prijzen in de afgelopen weken verreweg de laagste waren in West-Europa. Dat had vooral te maken met de goede beschikbaarheid van goedkope Noorse en Deense elektriciteit via respectievelijk de NorNed- en Cobra-kabel.
De onbalansprijzen hielden zich relatief rustig de laatste zeven dagen. Op buiige dagen zagen we wel dat er regelmatig opwaartse pieken ontstonden, maar er is geen noodvermogen afgeroepen door Tennet. Een aantal gas- en kolencentrales staat minimaal de rest van de maand in onderhoud, maar dit is ruim van tevoren aangekondigd dus hier is tijdig op ingespeeld.
De prijzen voor elektriciteit en gas worden voor de lange termijn nog steeds voornamelijk aangestuurd door de emissierechtenprijs (EUA’s). Bedrijven in EUA-sectoren hebben tot eind april om hun emissies voor 2020 af te dekken met emissierechten en dat zorgt voor veel (speculatieve) handel. Het is lastig in te schatten welke handelaren nog overschotten hebben en daarom wachten op het meest geschikte moment om te verkopen. Maandag noteerden we een nieuwe, hoogste slotprijs van 44,48 €/EUA. Vorige week werd overdag al even hoger gehandeld, maar de prijs zakte aan het einde van de dag telkens weer iets weg. De laatste 1,5 week zien we de slotprijzen rond 44 €/ton kabbelen. Een jaar geleden was dat 20 €/ton. Veel speculatieve handel, maar ook sterke aandelenmarkten en stijgende grondstoffenmarkten hebben bijgedragen aan deze enorme prijsstijging. De baseloadprijs voor 2022 is in hetzelfde tijdsbestek gestegen van 40 €/MWh naar 55 €/MWh en de TTF-gasprijs voor 2022 van 14 €ct/m3 naar 18 €ct/m3.
In de afgelopen week is er echter weinig beweging geweest op de lange termijnprijzen. De gascontracten bewogen in een beperkte bandbreedte van 0,5 €ct/m3. Bij elektriciteit is er meer volatiliteit vanwege de emissierechtenprijs, maar ook hier is de bandbreedte met 1 €/MWh beperkt te noemen. Voor steenkool en olie is er nauwelijks richtinggevend nieuws. De steenkoolprijs staat al ruim een maand tussen 70 en 73 $/ton. De olieprijs hobbelde al een maand tussen 60 en 65 $/vat, maar schoot woensdagmiddag plotseling omhoog tot ruim 66 $/vat na berichten over afgenomen olievoorraden en rooskleurige vooruitzichten voor de olievraag richting het einde van het jaar.
Vooruitblik komende weken
We passen onze verwachting voor de korte termijn aan van stabiel naar licht dalend. De temperaturen tikken in de loop van week 16 langzaam omhoog en de zon laat zich ook vaker zien. De windproductie blijft matig, waardoor de ruimte omlaag beperkt is. Op dit moment wordt er een gemiddelde APX-prijs van 56 €/MWh verwacht. De ochtend- en avondpieken blijven waarschijnlijk oplopen tot rond/boven 100 €/MWh, maar de middaguren hebben potentie om lager uit te vallen dan afgelopen week. De Franse markt zorgt wel voor een bodem aangezien de beschikbaarheid van de kerncentrales ca. 10% lager is dan het langjarig gemiddelde.
Voor de onbalansprijzen staat er vermoedelijk een rustige week op het programma. De buiigheid van de laatste week blijft achterwege en de zon- en windproductie lijken goed voorspelbaar.
De hogere temperaturen hebben uiteraard ook impact op de daggasprijs, omdat er logischerwijs minder vraag is naar gas voor verwarming. Qua LNG blijft het aanbod prima op orde, aangezien de Gate-terminal nog vier leveringen verwacht in de komende twee weken. De kans is groot dat hierdoor de gasvoorraden ook weer langzaam gevuld gaan worden richting de gaswinter. GazProm heeft veel capaciteit geboekt bij de West-Europese voorraden, waardoor er deze zomer ook veel pijpleidinggas van oost naar west stroomt. De Yamal-pijpleiding (via Wit-Rusland) en de Nord Stream-pijpleiding (via de Oostzee) staan echter respectievelijk van 6-10 juli en van 13-27 juli in onderhoud, waardoor die aanvoer tijdelijk stokt. Ook Noorwegen kan niet op volle capaciteit gas leveren aan Europa vanwege onderhoud. Dat onderhoud beperkt de export in mei ca. 85 miljoen m³/dag en in juni ca. 78 miljoen m³/dag. In juli zijn de Noorse gas flows weer vrijwel volledig hersteld, waarmee ze het Russische onderhoud kunnen opvangen.
De blik op de lange termijn blijft onzeker. De verwachting is dat de prijsschommelingen op de APX de komende jaren alleen maar groter worden, aangezien het aandeel van zon en wind in de Nederlandse elektriciteitsmix in 2022 doorgroeit naar 30%. Dat betekent een uitbreiding van opgesteld zon- en windvermogen van 16 GW in 2021 naar 19 GW in 2022.
Voor emissierechten is het interessant om te zien wat de prijsontwikkeling is als de emissieperiode 2020 vanaf volgende maand ‘dicht’ is. Als de recente prijsstijgingen deels te verklaren zijn door last-minute kopers, dan is er straks mogelijk ruimte naar beneden. Echter, de Europese Commissie is druk doende om het emissiedoel richting 2030 naar boven bij te stellen, waardoor er meer krapte ontstaat op de EUA-markt. Al met al verwachten we geen prijsval in de komende maanden.
